Гуманнасць беларускага народу

Кожны чалавек — гэта цэлы свет, які з ім нараджаецца і з ім памірае. А гэта значыць, што ў нашым целе і ў душы мы не адны: пачуцці, якія мы адчуваем—страх, каханне, радасць, смутак, туга могуць як хутка з’яўляцца, так і хутка знікаць.

Гуманнасць — гэта любоў, увага да чалавека, павага да чалавечай асобы; добрыя адносіны да ўсяго жывога; чалавекалюбства. Аднак, дадзеная рыса ў гады Вялікай Айчыннай вайны была ўласцівая толькі для аднаго боку-нашых салдат. Нямецка-фашысцкія захопнікі знішчалі дамы, палілі цэлыя вёскі, забівалі жанчын, дзяцей і ўсіх, хто быў не гатовы ім падпарадкавацца. Вядома, нават сярод немцаў былі тыя, хто задумваўся аб зробленым, але і гэтыя думкі не спынялі іх здзяйсняць карныя дзеянні над мірнымі жыхарамі.

Уся чалавечая гуманнасць зыходзіла ад грамадзян савецкага саюза, якія дапамагалі як сваім блізкім, так і абсалютна незнаёмым людзям. Акрамя таго, велізарная колькасць подзвігаў вядома ў наш час: хтосьці зачыняў сваім целам кулю гармат танкаў, хтосьці рызыкаваў сваім жыццём, каб даставіць неабходныя лекі на поле бою, хтосьці да апошняга не здаваў сваіх салдат, нават нягледзячы на здзекі з боку немцаў. Такіх і іншых падобных подзвігаў у наш час вядома мноства, і, я ўпэўнены, што нейкая частка нам яшчэ не вядома. Яскравым прыкладам гераізму з’яўляецца подзвіг Аляксандра Матросава. Выпадак адбыўся пры нападзе Чырвонай Арміі на нямецка-фашысцкіх захопнікаў, дзе Аляксандр застаўся адзін, а на прыняцце рашэння ў яго не засталося нават секунды, таму не жадаючы падводзіць сваіх баявых таварышаў, ён вырашыў закрыць сваім целам амбразуру дзота, ад якога зыходзіла небяспека. Атака ўвянчалася поспехам, а Аляксандр Матросаў пасмяротна атрымаў званне Героя Савецкага Саюза.

Знакамітым і вядомым для многіх стаў подзвіг Аляксея Пятровіча Марэсьева. 20 ліпеня 1943 года ён выратаваў двух сваіх таварышаў і збіў пры гэтым два нямецкія «Фоке-Вульфа-190», якія прыкрывалі вылет пікіруючых бамбардзіроўшчыкаў «Юнкерс-87». Усяго ж нашы лётчыкі ў гэтым баі збілі 13 варожых самалётаў. У далейшым ва ўяўленні Марэсьева да звання Героя Савецкага Саюза камандзір палка напісаў: «Не шкадуючы жыцця і крыві, змагаецца супраць ворагаў і, нягледзячы на сур’ёзны фізічны недахоп, дабіваецца ў паветраных баях выдатных поспехаў».

У той час ваявалі не толькі дарослыя, але і дзеці, а многія з іх здзейснілі сапраўдныя подзвігі. Так, напрыклад, можна прывесці 14-гадовага юнака Марата Казея, які працаваў разведчыкам партызанскай брыгады ў Мінскай вобласці. У 1944 гады юнак апынуўся ў асяроддзі немцаў і, каб не патрапіць у палон, падарваў сябе і ворагаў гранатай. Ён таксама быў пасмяротна ўзнагароджаны зоркай Героя Савецкага Саюза.

Таксама, адным з герояў можна вылучыць Мікалая Гастэла, які здзейсніў не менш значны подзвіг. У час вайны Мікалай трапіў у авіяполк, дзе стаў лётчыкам. Бой завязаўся на дарозе паміж беларускімі гарадамі Маладзечна і Радашковічы. Снарад пашкодзіў паліўны бак, машина загарэлася. Лётчык мог катапультавацца, але ён вырашыў выканаць воінскі абавязак да канца. Мікалай Гастэла накіраваў падпаленую машыну прама на калону ворага. Гэта быў першы агністы таран у Вялікай Айчыннай вайне. Цяпер усіх, хто адважыўся на таран называлі гастэлаўцамі, а ўсяго за час вайны было здзейснена каля шасцісот таранаў саперніка.

Паглыбіўшыся ў вывучэнні гісторыі, мяне здзівіў подзвіг Барыса Іванавіча Коўзана, які з’яўляецца адзіным чалавекам у свеце, які здзейсніў 4 паветраныя тараны і застаўся жывы.

Можна прывесці мноства прыкладаў гераізму, а ўсе яны абвяшчаюць аб адным —гуманнасць зыходзіла менавіта ад савецкага народа. Гэта маглі быць як салдаты Чырвонай арміі, так і падпольшчыкі, партызаны і нават звычайныя сельскія жыхары, але яны не баяліся ахвяраваць сабой дзеля іншых, дзеля сваіх суайчыннікаў. У наш неспакойны час хочацца, каб пакаленне, якое жыве сёння, было такім жа гуманным у бытавых сітуацыях, бо нават сёння нехта можа пагарджаць людзьмі іншай нацыянальнасці, перашкаджаць і псаваць жыццё іншым людзям, шукаць не духоўныя, а грашовыя каштоўнасці. Гэта расчароўвае, бо ў нас ёсць выдатны прыклад пакалення, якое жыло яшчэ некалькі дзясяткаў гадоў таму, якое было гатова заўсёды прыйсці на дапамогу. І сёння часта праглядаюцца прыкметы гуманнасці ў простых рэчах: дапамога пажылым людзям, ахвяраванне з абмежаванымі магчымасцямі і элементарная выхаванасць і паводзіны ў адносінах да іншых грамадзян. Я лічу, што гады мірнага неба над галавой павінен шанаваць кожны, бо ў нас ёсць прыклад самых страшных і кровапралітных войн, якія пакінулі негатыўны след у гісторыі, занясучы жыцці шматлікіх людзей.

У гады Вялікай Айчыннай вайны быў забіты, знішчаны ці спалены кожны трэці! Гэта вялізныя страты, якія адбыліся з-за антыгуманнасці з боку нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Сёння хочацца пажадаць нам і ўсяму нашаму свету толькі працвітання, дабрабыту, і не паўтарэння памылак мінулага!